Η φετινή επέτειος της 25ης Μαρτίου έρχεται σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης όπου οι ταξικές αντιθέσεις οξύνονται και το κράτος με διάφορα μέσα προσπαθεί να τις αμβλύνει τονώνοντας το εθνικό φρόνημα, πράγμα που άλλωστε αποτελεί πάγια τακτική του. Τώρα έχει σημασία να ψηλαφίσουμε την ιστορική πραγματικότητα έτσι όπως αυτή περνάει μερικές φορές στη σφαίρα της λήθης. Το σχολείο και το κράτος παρουσιάζουν την 25η Μαρτίου ως ημερομηνία ορόσημο της παλιγγενεσίας του έθνους και μαζί με τη θρησκευτική γιορτή του Ευαγγελισμού συνθέτουν τους δύο βασικούς άξονες της ιδεολογίας του νεοελληνικού κράτους. Τα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης πρέπει να ειδωθούν σ’ ένα ιστορικό πλαίσιο τόσο ως προς τα γεγονότα που προηγήθηκαν όσο και ως προς αυτά που ακολούθησαν.
Το σχολείο καλλιεργεί τον εθνικό μύθο διαστρεβλώνοντας γεγονότα και επινοώντας τον εχθρό του έθνους, σε αυτήν την περίπτωση τον Τούρκο. Τόσα χρόνια μαθαίνουμε για το παιδομάζωμα, ότι ήταν πάγια τακτική της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ενώ στην πραγματικότητα σταματάει για τους χριστιανικούς πληθυσμούς της βαλκανικής στα μέσα του 17ου αιώνα. Το οθωμανικό κράτος κέρδιζε αρκετά χρήματα με τον κεφαλικό φόρο που πλήρωναν μόνο οι αλλόθρησκοι πληθυσμοί της οθωμανικής επικράτειας, επομένως δεν τους ήταν χρήσιμοι οι εξισλαμισμοί. Αντίθετα, παρατηρείται το εξής φαινόμενο: οι Χριστιανοί να δίνουν τα παιδιά τους για γενίτσαρους για να τους εξασφαλίσουν καλύτερο μέλλον. Επίσης, στην Οθωμανική επικράτεια επιτρεπόταν η ίδρυση ελληνικών σχολείων, πράγμα που στοιχειοθετείται και από διοικητικά έγγραφα και καταρρίπτει τον ελληνικό εθνικό μύθο του κρυφού σχολειού.
Ακόμα και τα γεγονότα της Επανάστασης στρεβλώνονται από το σχολείο όσον αφορά τον κοινωνικό της χαρακτήρα. Συγκεκριμένα, αποσιωπείται το ότι λαϊκά στρώματα των επαναστατών απαιτούσαν να σκοτώσουν τους προεστούς και να υπάρξει αναδασμός της γης, κάτι που αποφεύχθηκε ύστερα από παρέμβαση του Κολοκοτρώνη, ο οποίος είπε χαρακτηριστικά ότι αυτό θα προκαλούσε αντιδράσεις των Ευρωπαίων και θα χαρακτήριζαν την Ελληνική Επανάσταση ως ένα κίνημα Καρμπονάρων ή Ιακωβίνων. Επιπρόσθετα, δεν αναφέρεται η στάση του Πατριαρχείου που αρχικά αφόρισε τους επαναστάτες ούτε το ότι ο ανώτερος κλήρος δεν ήθελε να ανατραπεί η υπάρχουσα κοινωνική δομή μιας και του είχε δοθεί ο ρόλος του αρχηγού του γένους. Ο εμφύλιος κατά τη διάρκεια της Επανάστασης αναφέρεται στα σχολικά βιβλία επιγραμματικά με στόχο να εμπεδωθεί από το μαθητή μια εθνική ενότητα τα χρόνια εκείνα.
Αναπόσπαστο κομμάτι του εορτασμού της 25ης Μαρτίου και επιστέγασμα της ιδεολογίας που παράγεται στο σχολείο αποτελεί η παρέλαση. Οι παρελάσεις, θεσμός που εισήχθη επί Μεταξά, στο όνομα του πατριωτικού φρονήματος, κυοφορούν επικίνδυνα, ρατσιστικά, αναχρονιστικά στοιχεία: ομοιόμορφη στολή, διάκριση σε ψηλούς και κοντούς, άσχημους και όμορφους, άριστους και κακούς μαθητές. Η σημαία νομιμοποιείται μόνο στα χέρια του Έλληνα, λες και είναι ον ανώτερης καταγωγής και συνείδησης, κι έτσι εντείνεται το ήδη υπάρχον κλίμα εθνικισμού και ξενοφοβίας, όταν στα σχολεία της χώρας μας ένα πολύ μεγάλο μέρος μαθητών είναι μετανάστες. Αυτός είναι και αυτοσκοπός των παρελάσεων: η καλλιέργεια της ομοιομορφίας και της πειθάρχησης υπό το άκουσμα πατριωτικών εμβατηρίων.
Πρέπει να καταργηθεί το παρωχημένο και μουσειακό κατασκεύασμα των μαθητικών παρελάσεων και να αντιμετωπίζουμε την ιστορία του σήμερα και του χθες δημιουργικά και κριτικά, με ανοιχτά τα μάτια και ψηλά το κεφάλι, γιατί μόνο έτσι θα χαράξουμε εμείς οι ίδιοι με τους δικούς μας όρους την ιστορία του αύριο, για τη ζωή που θέλουμε, για τη ζωή που μας αξίζει μέσα από συλλογικούς αγώνες, διεκδικήσεις, αλληλεγγύη, σεβασμό!
Το σχολείο καλλιεργεί τον εθνικό μύθο διαστρεβλώνοντας γεγονότα και επινοώντας τον εχθρό του έθνους, σε αυτήν την περίπτωση τον Τούρκο. Τόσα χρόνια μαθαίνουμε για το παιδομάζωμα, ότι ήταν πάγια τακτική της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ενώ στην πραγματικότητα σταματάει για τους χριστιανικούς πληθυσμούς της βαλκανικής στα μέσα του 17ου αιώνα. Το οθωμανικό κράτος κέρδιζε αρκετά χρήματα με τον κεφαλικό φόρο που πλήρωναν μόνο οι αλλόθρησκοι πληθυσμοί της οθωμανικής επικράτειας, επομένως δεν τους ήταν χρήσιμοι οι εξισλαμισμοί. Αντίθετα, παρατηρείται το εξής φαινόμενο: οι Χριστιανοί να δίνουν τα παιδιά τους για γενίτσαρους για να τους εξασφαλίσουν καλύτερο μέλλον. Επίσης, στην Οθωμανική επικράτεια επιτρεπόταν η ίδρυση ελληνικών σχολείων, πράγμα που στοιχειοθετείται και από διοικητικά έγγραφα και καταρρίπτει τον ελληνικό εθνικό μύθο του κρυφού σχολειού.
Ακόμα και τα γεγονότα της Επανάστασης στρεβλώνονται από το σχολείο όσον αφορά τον κοινωνικό της χαρακτήρα. Συγκεκριμένα, αποσιωπείται το ότι λαϊκά στρώματα των επαναστατών απαιτούσαν να σκοτώσουν τους προεστούς και να υπάρξει αναδασμός της γης, κάτι που αποφεύχθηκε ύστερα από παρέμβαση του Κολοκοτρώνη, ο οποίος είπε χαρακτηριστικά ότι αυτό θα προκαλούσε αντιδράσεις των Ευρωπαίων και θα χαρακτήριζαν την Ελληνική Επανάσταση ως ένα κίνημα Καρμπονάρων ή Ιακωβίνων. Επιπρόσθετα, δεν αναφέρεται η στάση του Πατριαρχείου που αρχικά αφόρισε τους επαναστάτες ούτε το ότι ο ανώτερος κλήρος δεν ήθελε να ανατραπεί η υπάρχουσα κοινωνική δομή μιας και του είχε δοθεί ο ρόλος του αρχηγού του γένους. Ο εμφύλιος κατά τη διάρκεια της Επανάστασης αναφέρεται στα σχολικά βιβλία επιγραμματικά με στόχο να εμπεδωθεί από το μαθητή μια εθνική ενότητα τα χρόνια εκείνα.
Αναπόσπαστο κομμάτι του εορτασμού της 25ης Μαρτίου και επιστέγασμα της ιδεολογίας που παράγεται στο σχολείο αποτελεί η παρέλαση. Οι παρελάσεις, θεσμός που εισήχθη επί Μεταξά, στο όνομα του πατριωτικού φρονήματος, κυοφορούν επικίνδυνα, ρατσιστικά, αναχρονιστικά στοιχεία: ομοιόμορφη στολή, διάκριση σε ψηλούς και κοντούς, άσχημους και όμορφους, άριστους και κακούς μαθητές. Η σημαία νομιμοποιείται μόνο στα χέρια του Έλληνα, λες και είναι ον ανώτερης καταγωγής και συνείδησης, κι έτσι εντείνεται το ήδη υπάρχον κλίμα εθνικισμού και ξενοφοβίας, όταν στα σχολεία της χώρας μας ένα πολύ μεγάλο μέρος μαθητών είναι μετανάστες. Αυτός είναι και αυτοσκοπός των παρελάσεων: η καλλιέργεια της ομοιομορφίας και της πειθάρχησης υπό το άκουσμα πατριωτικών εμβατηρίων.
Πρέπει να καταργηθεί το παρωχημένο και μουσειακό κατασκεύασμα των μαθητικών παρελάσεων και να αντιμετωπίζουμε την ιστορία του σήμερα και του χθες δημιουργικά και κριτικά, με ανοιχτά τα μάτια και ψηλά το κεφάλι, γιατί μόνο έτσι θα χαράξουμε εμείς οι ίδιοι με τους δικούς μας όρους την ιστορία του αύριο, για τη ζωή που θέλουμε, για τη ζωή που μας αξίζει μέσα από συλλογικούς αγώνες, διεκδικήσεις, αλληλεγγύη, σεβασμό!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου